Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

ಸುಂದರಕಾಂಡ.
ಅಥ ಪಂಚಪಂಚಾಶಸ್ಸರ್ಗಃ||

ಲಂಕಾಂ ಸಮಸ್ತಾಂ ಸಂದೀಪ್ಯ ಲಾಂಗುಲಾಗ್ನಿಂ ಮಹಾಬಲಃ|
ನಿರ್ವಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸಮುದ್ರೇ ಹರಿಸತ್ತಮಃ||1||
ಸಂದೀಪ್ಯಮಾನಾಂ ವಿಧ್ವಸ್ತಾಂ ತ್ರಸ್ತರಕ್ಷೋಗಣಾಂ ಪುರೀಮ್|
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಹನುಮಾನ್ ಲಂಕಾಂ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವಾನರಃ||2||

ಸ|| ಮಹಾಬಲಃ ಹರಿಸತ್ತಮಃ ಲಂಕಾಂ ಸಮಸ್ತಾಂ ಸಂದೀಪ್ಯ ತದಾ ಸಮುದ್ರೇ ಲಾಂಗೂಲಾಗ್ನಿಂ ನಿರ್ವಾಪಯಾಮಾಸ||ಸಂದೀಪ್ಯಮಾನಾಂ ವಿಧ್ವಸ್ತಾಂ ತ್ರಸ್ತ ರಕ್ಷೋಗಣಾಂ ಲಂಕಾ ಪುರೀಂ ಆವೇಕ್ಷ್ಯ ವಾನರಃ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ||

The mighty Hanuman having burnt whole of Lanka then tried to put off the fire on his tail in the ocean. Seeing the destroyed and burning city of Lanka as well as the panic stricken Rakshasas, Vanara started thinking.

ತಸ್ಯಾಭೂತ್ ಸುಮಹಾಂಸ್ತ್ರಾಸಃ ಕುತ್ಸಾ ಚಾsತ್ಮನ್ಯಜಾಯತ|
ಲಂಕಾಂ ಪ್ರದಹತಾ ಕರ್ಮಕಿಂಸ್ವಿತ್ಕೃತಮಿದಂ ಮಯಾ||3||
ಧನ್ಯಾಸ್ತೇ ಪುರುಷಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯೇ ಬುಧ್ಯಾ ಕೋಪಮುತ್ಥಿತಮ್|
ನಿರುನ್ಥನ್ತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ದೀಪ್ತಮಗ್ನಿಮಿವಾಂಭಸಾ||4||

ಸ|| ತಸ್ಯ ಮಹಾನ್ ತ್ರಾಸಃ ಅಭೂತ್ |ಆತ್ಮನಿ ಕುತ್ಸಾ ಚ ಅಜಾಯತ| ಲಂಕಾಂ ಪ್ರದಹತಾ ಮಯಾ ಇದಂ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ||ತೇ ಪುರುಷಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಮಹಾತ್ಮನಃ ಧನ್ಯಾಃ ಯೇ ಉತ್ಥಿತಂ ಕೋಫಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನಿರುನ್ಧನ್ತಿ ದೀಪಂ ಅಗ್ನಿಂ ಅಂಭಸಾ ಇವ||

A great fear overtook him within in his mind. Self-reproach was felt. ' By burning Lanka what did I do ?'. Those who put out the rising anger by their wisdom like a burning fire is put out by water, are blessed. They are best of men and great souls.

ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾಪಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹನ್ಯಾದ್ಗುರೂನಪಿ|
ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪರುಷಯಾವಾಚಾ ನರಃ ಸಾಧೂನಧಿಕ್ಷಿಪೇತ್||5||
ವಾಚ್ಯಾ ವಾಚ್ಯಂ ಪ್ರಕುಪಿತೋ ನ ವಿಜಾನಾತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್|
ನಾಕಾರ್ಯಮಸ್ತಿ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ನಾವಾಚ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್||6||
ಯಃ ಸಮುತ್ಪತಿತಂ ಕ್ರೋಧಂ ಕ್ಷಮಯೈವ ನಿರಸ್ಯತಿ|
ಯಥೋರಗಸ್ತ್ವಚಂ ಜೀರ್ಣಾಂ ಸ ವೈ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ||7||

ಸ|| ಕೃದ್ಧಃ ಕಃ ಪಾಪಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ | ಕೃದ್ಧಃ ಗುರೂನ್ ಅಪಿ ಹನ್ಯಾತ್ | ಕೃದ್ಧಃ ನರಃ ಪರುಷಯಾವಾಚಾ ಸಾಧೂನ್ ಅಧಿಕ್ಷಿಪೇತ್||ಪ್ರಕುಪಿತಃ ಕರ್ಹಿಚೇತ್ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ನ ವಿಜಾನಾತಿ | ಕೃದ್ಧಸ್ಯ ಅಕಾರ್ಯಂ ನ ಅಸ್ತಿ|ಅವಾಚ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ||ಉರಗಃ ಜೀರ್ಣಾಂ ತ್ವಚಂ ಯಥಾ ಯಃ ಸಮುತ್ಪತಿತಂ ಕ್ರೋಧಂ ಕ್ಷಮಯಾ ಏವ ನಿರಸ್ಯತಿ ಸಃ ವೈ ಪುರುಷಃ ಉಚ್ಯತೇ||

' What sin the angry will not perform. The angry one will kill even the masters. The angry will insult good people with harsh words. An angry one will not know what can be said and what cannot be said. For the angry one there no act that is barred. No word that cannot be said. Like a snake sheds its skin, the one who drives away the rising anger with tolerance he alone is called a truly wise man'.

ಧಿಗಸ್ತು ಮಾಂ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿಂ ನಿರ್ಲಜ್ಜಂ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಮ್|
ಅಚಿನ್ತಯಿತ್ವಾ ತಾಂ ಸೀತಾಂ ಅಗ್ನಿದಂ ಸ್ವಾಮಿಘಾತುಕಮ್||8||
ಯದಿ ದಗ್ಧ್ವಾತ್ ಇಯಂ ಲಂಕಾ ನೂನಮಾರ್ಯಾಽಪಿ ಜಾನಕೀ|
ದಗ್ಧಾ ತೇನ ಮಯಾ ಭರ್ತುರ್ಹತಂ ಕಾರ್ಯಮಜಾನತಾ||9||
ಯದರ್ಥಮಯಮಾರಂಭಃ ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಸಾದಿತಮ್|
ಮಯಾ ಹಿ ದಹತಾ ಲಂಕಾಂ ನ ಸೀತಾ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾ||10||

ಸ|| ತಾಂ ಸೀತಾಂ ಅಚಿನ್ತಯಿತ್ವಾ ಅಗ್ನಿದಂ ಸ್ವಾಮಿಘಾತುಕಂ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿಂ ಇವ ನಿರ್ಲಜ್ಜಂ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಂ ಮಾಮ್ ಧಿಕ್ ಅಸ್ತು||ಇಯಂ ಲಂಕಾ ದಗ್ಧಾ ಯದಿ ಆರ್ಯಾ ಜಾನಕ್ಯಾಪಿ ದಗ್ಧಾ | ಅಜಾನತಾ ಮಯಾ ಭರ್ತುಃ ಕಾರ್ಯಂ ಹತಂ||ಯದರ್ಥಂ ಅಯಂ (ಕಾರ್ಯಂ) ಆರಂಭಃ ತತ್ ಕಾರ್ಯಂ ಅವಸಾದಿತಂ| ಲಂಕಾಂ ದಹತಾ ಮಯಾ ಸೀತಾ ನ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾ||

' Fie on me who without thinking about Sita set fire ( to Lanka) , betraying my master, with wicked mind and without shame. If this Lanka is burnt then respectable Janaki is also burnt. Without realizing I have destroyed master's mission. The purpose for which this was started that ( purpose) was destroyed. I burnt Lanka without saving Sita'.

ಈಷತ್ಕಾರ್ಯ ಮಿದಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕೃತಮಾಸೀನ್ನಸಂಶಯಃ|
ತಸ್ಯ ಕ್ರೋದಾಭಿಭೂತೇನ ಮಯಾ ಮೂಲಕ್ಷಯಃ ಕೃತಃ||11||
ವಿನಷ್ಟಾ ಜಾನಕೀ ನ್ಯೂನಂ ನ ಹ್ಯದಗ್ದಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ|
ಲಂಕಾಯಾಂ ಕಶ್ಚಿದುದ್ದೇಶಃ ಸರ್ವಾ ಭಸ್ಮೀಕೃತಾ ಪುರೀ||12||

ಸ|| ಇದಂ ಕಾರ್ಯಂ ಈಷತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕೃತಂ ಆಸೀನ್ನ ಕ್ರೋದಾಭಿಭೂತೇನ ಮಯಾ ತಸ್ಯ ಮೂಲಕ್ಷಯಃ ಕೃತಃ ಸಂಶಯಃ ನ || ನೂನಂ ಜಾನಕೀ ವಿನಷ್ಟಾ| ಲಂಕಾಯಾಂ ಕಶ್ಚಿತ್ ಉದ್ದೇಶಃ ಅದಗ್ದಃ ನ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ | ಸರ್ವಾಃ ಪುರೀ ಭಸ್ಮೀ ಕೃತಾ ||

' This is a small work done. With anger generated I destroyed the root of my achievement. Surely Janaki was lost. There is no place that is not burnt in Lanka. All of the city is burnt'.

ಯದಿ ತದ್ವಿಹತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಮಮಪ್ರಜ್ಞಾ ವಿಪರ್ಯಯಾತ್|
ಇಹೈವ ಪ್ರಾಣಸನ್ನ್ಯಾಸೋ ಮಮಾಪಿ ಹ್ಯದ್ಯ ರೋಚತೇ||13||
ಕಿಮಗ್ನೌ ನಿಪತಾ ಮ್ಯದ್ಯ ಅಹೋಸ್ವಿದ್ಬಡಬಾಮುಖೇ|
ಶರೀರಮಾಹೋ ಸತ್ತ್ವಾನಾಂ ದದ್ಮಿ ಸಾಗರವಾಸಿನಾಮ್||14||

ಸ|| ಮಮ ಪ್ರಜ್ಞಾ ವಿಪರ್ಯಯಾತ್ ತತ್ ಕಾರ್ಯಂ ವಿಹತಂ ಯದಿ ಮಮಾಪಿ ಇಹೈವ ಪ್ರಾಣಸನ್ಯಾಸಃ ಅದ್ಯ ರೋಚತೇ||ಅದ್ಯ ಅಗ್ನೌ ನಿಪತಾಮಿ | ಅಹೋಸ್ವಿತ್ ಬಡಬಾಮುಖೇ ಅಹೋ ಶರೀರಂ ಸಾಗರವಾಸಿನಾಂ ಸತ್ತ್ವಾನಾಂ ದದ್ಮಿ||

' If because of my stupidity that mission was destroyed , then it is proper that I should also sacrifice my life here itself. Shall I jump in the fire. Shall I jump in the mouth of the submarine fire or offer my body as the food for the sea creatures'.

ಕಥಂ ಹಿ ಜೀವತಾ ಶಕ್ಯೋ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಠುಂ ಹರೀಶ್ವರಃ|
ತೌ ವಾ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲೌ ಕಾರ್ಯಸರ್ವಸ್ವಘಾತಿನಾ||15||
ಮಯಾ ಖಲು ತದೇ ವೇದಂ ರೋಷದೋಷಾತ್ಪ್ರದರ್ಶಿತಮ್|
ಪ್ರಥಿತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಪಿತ್ವಮನವಸ್ಥಿತಮ್||16||

ಸ|| ಕಾರ್ಯಸರ್ವಸ್ವಘಾತಿನಾ ಮಯಾ ಜೀವಿತಾ ಹರೀಶ್ವರಃ ದ್ರಷ್ಠುಂ ಕಥಂ ವಾ ಶಕ್ಯಃ | ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲೌ ತೌ ವಾ ( ಕಥಂ ವಾ ಶಕ್ಯಃ)||ಮಯಾ ರೋಷದೋಷಾತ್ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಥಿತಂ ಅನವಸ್ಥಿತಂ ತತ್ ಇದಂ ಕಪಿತ್ವಂ ಪ್ರದರ್ಶಿತಂ ಖಲು||

' Having destroyed the whole mission how can I see the king of Vanaras. Or even the two tigers among men. Because of my yielding to fault of rising anger , I have exhibited the instability of the mind of monkeys, known in the three worlds'.

ಧಿ ಗಸ್ತು ರಾಜಸಂ ಭಾವಂ ಅನೀಶಮನವಸ್ಥಿತಮ್|
ಈಶ್ವರೇಣಾಪಿ ಯದ್ರಾಗಾನ್ ಮಯಾ ಸೀತಾ ನರಕ್ಷಿತಾ||17||
ವಿನಷ್ಟಾಯಾಂತು ಸೀತಾಯಾಂ ತಾವುಭೌ ವಿನಶಿಷ್ಯತಃ|
ತಯೋರ್ವಿನಾಶೇ ಸುಗ್ರೀವಃ ಸಬಂಧುರ್ವಿನಶಿಷ್ಯತಿ||18||

ಸ|| ಅನೀಶಂ ಅನವಸ್ಥಿತಂ ರಾಜಸಂ ಭಾವಂ ಧಿಕ್ ಅಸ್ತು | ಯತ್ ಈಶ್ವರೇಣ ಅಪಿ ಮಯಾ ರಾಗಾತ್ ಸೀತಾ ನ ರಕ್ಷಿತಾ||ಸೀತಾಯಾಂ ವಿನಷ್ಟಾಯಾಂ ತೌ ವುಭೌ ವಿನಶಿಷ್ಯತಃ | ತಯೋಃ ವಿನಾಶೇ ಸಬನ್ಧುಃ ಸುಗ್ರೀವಃ ವಿನಶಿಷ್ಯತಿ |

' Fie upon the uncontrollable unstable excitable nature. Though powerful, I could not save Sita because of my anger. If Sita is destroyed those two will die. Their loss will result in the loss of Sugriva and all relatives '.

ಏತದೇವ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭರತೋ ಭ್ರಾತುವತ್ಸಲಃ|
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಹಶತೃಘ್ನಃ ಕಥಂ ಶಕ್ಷ್ಯತಿ ಜೀವಿತುಮ್||19||
ಇಕ್ಷ್ವಾಕು ವಂಶೇ ಧರ್ಮಿಷ್ಠೇ ಗತೇ ನಾಶಮಸಂಶಯಮ್|
ಭವಿಷ್ಯನ್ತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಶೋಕಸನ್ತಾಪಪೀಡಿತಾಃ||20||

ಸ|| ಏತತ್ ಏವ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭ್ರಾತ್ರುವತ್ಸಲಃ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಹಶತ್ರುಘ್ನಃ ಜೀವಿತುಂ ಕಥಂ ಶಕ್ಷ್ಯತಿ||ಧರ್ಮಿಷ್ಟೇ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶೇ ನಾಶಂ ಗತೇ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಅಸಂಶಯಂ ಶೋಕಸಂತಾಪಪೀಡಿತಾಃ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ||

' Hearing those words about a loving brother, the righteous one along with Shatrughna will perish. When the righteous Ikshvaku race perishes, all the people will be tormented by grief and remorse. No doubt '.

ತದಹಂ ಭಾಗ್ಯ ರಹಿತೋ ಲುಪ್ತ ಧರ್ಮಾರ್ಥ ಸಂಗ್ರಹಃ|
ರೋಷದೋಷಪರೀತಾತ್ಮಾ ವ್ಯಕ್ತಂ ಲೋಕವಿನಾಶನಃ||21||
ಇತಿ ಚಿನ್ತಯತಃ ತಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಾನ್ಯುಪಪೇದಿರೇ|
ಪೂರ್ವಮಪ್ಯುಪಲಬ್ದಾನಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪುನರಚಿನ್ತಯತ್||22||

ಸ|| ತತ್ ಭಾಗ್ಯರಹಿತಃ ಲುಪ್ತಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಗ್ರಹಃ ರೋಷದೋಷಪರೀತಾತ್ಮಾ ಅಹಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಲೋಕನಾಶನಃ|| ತಸ್ಯ ಇತಿ ಚಿನ್ತಯಿತಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪೂರ್ವಂ ಅಪಿ ಉಪಲಬ್ಧಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಉಪಪೇದಿರೇ ಪುನಃ | ಸಃ ಅಚಿನ್ತಯತ್ ||

' Then I am the unfortunate one who failed to secure Dharma and Artha, who overwhelmed by anger is the cause of the destruction of the world'. While he was thinking like this, good omens as in the past appeared before him. He started thinking

ಅಥವಾ ಚಾರು ಸರ್ವಾಂಗೀ ರಕ್ಷಿತಾ ತೇನ ತೇಜಸಾ|
ನ ನಶಿಷ್ಯತಿ ಕಲ್ಯಾಣೀ ನಾಗ್ನಿ ರಗ್ನೌ ಪ್ರವರ್ತತೇ||23||
ನ ಹಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನಃ ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಮಮಿತ ತೇಜಸಃ|
ಸ್ವ ಚಾರಿತ್ರಾಭಿಗುಪ್ತಾಂ ತಾಂ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ ಪಾವಕಃ||24||

ಸ|| ಅಥವಾ ಚಾರು ಸರ್ವಾಂಗೀ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ ರಕ್ಷಿತಾ | ಕಲ್ಯಾಣೀ ನ ನಶಿಷ್ಯತಿ | ಅಗ್ನಿಃ ಅಗ್ನೌ ನ ಪ್ರವರ್ತತೇ || ಧರ್ಮಾತ್ಮನಃ ಅಮಿತ ತೇಜಸಃ ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ್ವಚಾರಿತ್ರಾಭಿಗುಪ್ತಾಂ ತಾಂ ಪಾವಕಃ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟಂ ನ ಅರ್ಹತಿ ಹಿ||

' Or else the lady of beautiful limbs is saved by her own brilliance. The auspicious lady cannot perish. Fire cannot burn fire. The wife of the righteous one. a man of immense glory, who is protected by her own chastity cannot be touched by the fire'.

ನೂನಂ ರಾಮ ಪ್ರಭಾವೇನ ವೈದೇಹ್ಯಾಃ ಸುಕೃತೇನ ಚ|
ಯನ್ಮಾಂ ದಹನಕರ್ಮಾಽಯಂ ನಾದಹಾದ್ದವ್ಯವಾಹನಃ||25||
ತ್ರಯಾಣಾಂ ಭರತಾದೀನಾಂ ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ದೇವತಾ ಚ ಯಾ|
ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಮನಃ ಕಾನ್ತಾ ಸಾ ಕಥಂ ವಿನಶಿಷ್ಯತಿ||26||
ಯದ್ವಾ ದಹನಕರ್ಮಾಽಯಂ ಸರ್ವತ್ರ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ|
ನಮೇ ದಹತಿ ಲಾಂಗೂಲಂ ಕಥ ಮಾರ್ಯಾಂ ಪ್ರದಕ್ಷ್ಯತಿ||27||

ಸ|| ದಹನಕರ್ಮಾ ಅಯಂ ಹನ್ಯವಾಹನಃ ಮಾಮ್ ನಾ ದಹತ್ | ಇತಿ ಯತ್ ನೂನಂ ರಾಮಪ್ರಭಾವೇಣ \ ವೈದೇಹ್ಯಾಃ ಸುಕೃತೇನ ಚ||ಯಾ ಭರತಾದೀನಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ದೇವತಾಃ ಚ ರಾಮಸ್ಯ ಮನಃ ಕಾನ್ತಾ ಸಾ ಕಥಂ ವಿನಶಿಷ್ಯತಿ ||ಯದ್ವಾ ಸರ್ವತ್ರ ಪ್ರಭುಃ ಅವ್ಯಯಃ ಅಯಂ ದಹನಕರ್ಮಾ ಮೇ ಲಾಂಗೂಲಂ ನ ದಹತಿ ಅರ್ಯಾಂ ಸೀತಾಂ ಕಥಂ ಪ್ರದಕ್ಷ್ಯತಿ||

This fire which consumes, which carries the oblations did not burn me. This is surely because of the power of Rama and the good deeds of Vaidehi. The one who is goddess for Bharat and the three , who is the dear one of Rama , how can she perish. If the fire which burns everything has not burnt my tail, how can he burn Sita ?.

ಪುನಶ್ಚಾಚಿನ್ತಯತ್ತತ್ರ ಹನುಮಾನ್ವಿಸ್ಮಿತಸ್ತದಾ|
ಹಿರಣ್ಯನಾಭಸ್ಯ ಗಿರೇರ್ಜಲಮಧ್ಯೇ ಪ್ರದರ್ಶನಮ್||28||
ತಪಸಾ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಅನನ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ಭರ್ತರಿ|
ಅಪಿ ಸಾ ನಿರ್ದಹೇದಗ್ನಿಂ ನತಾ ಮಗ್ನಿಃ ಪ್ರದಕ್ಷ್ಯತೇ||29||

ಸ|| ತದಾ ಹನುಮಾನ್ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಜಲಮಧ್ಯೇ ಹಿರಣ್ಯನಾಭಸ್ಯ ಗಿರೇಃ ಪ್ರದರ್ಶನಂ ತತ್ರ ಪುನಃ ಅಚಿನ್ತಯತ್||ತಪಸಾ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಭರ್ತರಿ ಅನನ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ಸಾ ಅಗ್ನಿಂ ನಿರ್ದಹೇತ್ ಅಪಿ ತಾಂ ಅಗ್ನಿಃ ನಪ್ರದಕ್ಷ್ಯತಿ||

Then Hanuman thought of the appearance of mountain Hiranya Nabha in the middle of the ocean, a wonderful phenomenon. 'By virtue of her asceticism , adhering to truth, devotion to her husband, she may even burn (others) , but cannot be burnt'.

ಸ ತಥಾ ಚಿನ್ತಯಂ ಸ್ತತ್ರ ದೇವ್ಯಾ ಧರ್ಮಪರಿಗ್ರಹಮ್|
ಶುಶ್ರಾವ ಹನುಮಾನ್ ವಾಕ್ಯಂ ಚಾರಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್||30||
ಅಹೋ ಖಲು ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ ಹಿ ಹನೂಮತಾ|
ಅಗ್ನಿಂ ವಿಶ್ರುಜತಾಽಭೀಕ್ಷ್‍ಣಂ ಭೀಮಂ ರಾಕ್ಷಸವೇಶ್ಮನಿ||31||

ಸ|| ತತ್ರ ತಥಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಧರ್ಮಪರಿಗ್ರಹಂ ಚಿನ್ತಯನ್ ಸಃ ಹನುಮಾನ್ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಚಾರಣಾನಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶುಶ್ರಾವ||ರಾಕ್ಷಸವೇಶ್ಮನಿ ಆಭೀಕ್ಷ್ನಂ ಭೀಮಂ ಅಗ್ನಿಂ ವಿಸೃಜತಾ ಹನುಮತಾ ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಖಲು ಅಹೋ||

As he was thinking so, he heard the words of the great Charanas . " In the Rakshasa palaces extremely fierce fire was spread by Hanuman , a marvelous task has been accomplished".

ಪ್ರಪಲಾಯಿತ ರಕ್ಷಃ ಸ್ತ್ರೀಬಾಲವೃದ್ಧಸಮಾಕುಲಾ|
ಜನಕೋಲಾಹಲಾಧ್ಮಾತಾ ಕ್ರನ್ದನ್ತೀವಾದ್ರಿಕನ್ದರೇ||32||
ದಗ್ಧೇಯಂ ನಗರೀ ಸರ್ವಾ ಸಾಟ್ಟಪ್ರಾಕಾರತೋರಣಾ|
ಜಾನಕೀ ನ ಚ ದಗ್ಧೇತಿ ವಿಸ್ಮಯೋಽದ್ಭುತ ಏವ ನಃ||33||

ಸ|| ಪ್ರಪಲಾಯಿತ ರಕ್ಷಃ ಸ್ತ್ರೀಬಾಲವೃದ್ಧಸಮಾಕುಲಾ ಜನಕೋಲಾಹದ್ಮಾತಾ ಆದ್ರಿಕನ್ದರೇ ಕ್ರನ್ದನ್ತೀ ಇವ|| (ಅಯಂ ) ನಗರೀ ಸರ್ವಾ ಸಾಟ್ಟಪ್ರಾಕಾರತೋರಣಾ ದಗ್ಧಾ | ಜಾನಕೀ ನ ದಗ್ಧಾ ಇತಿ| ನಃ ವಿಸ್ಮಯಃ ಅದ್ಭುತ ಏವ||

Crowded with children women and old ones running , the city was loud with wails of Rakshasas , it was as if the city was wailing. "This city of Lanka along with its ramparts and arches is burnt. But Janaki is not burnt. It is surprising and wonderful".

ಸ ನಿಮಿತ್ತೈಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥೈಃ ಕಾರಣೈಶ್ಚ ಮಹಾಗುಣೈಃ|
ಋಷಿವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ಹನುಮಾನ್ ಅಭವತ್ಪ್ರೀತಿಮಾನಸಃ||34||

ಸ|| ಸಃ ಹನುಮಾನ್ ದೃಷ್ತಾರ್ಥೈಃ ನಿಮಿತ್ತೈಃ ಮಹಾಗುಣೈಃ ಕರಣೇಶ್ಚೈವ ಋಷಿವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ಪ್ರೀತಿಮಾನಸಃ ಅಭವತ್ ||

Then with appearance of omens , proofs seen, and the words of sages giving good tidings Hanuman became happy at heart.

ತತಃ ಕಪಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತ ಮನೋರಥಾರ್ಥಃ
ತಾಮಕ್ಷತಾಂ ರಾಜಸುತಾಂ ವಿದಿತ್ವಾ|
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಃ ತಾಂ ಪುನರೇವ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಪ್ರತಿಪ್ರಯಾಣಾಯ ಮತಿಂ ಚಕಾರ||35||

ಸ|| ತತಃ ಕಪಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಮನೋರಥಾರ್ಥಃ ತಾಂ ರಾಜಸುತಾಂ ಅಕ್ಷತಾಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಾಂ ಪುನರೇವ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಃ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತಿಪ್ರಯಾಣಾಯ ಮತಿಂ ಚಕಾರ||

Then the Vanara having achieved the cherished goal , knowing that the princess is not burnt, thought of departing after seeing Sita.

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಪಂಚಪಂಚಾಶಸ್ಸರ್ಗಃ ||
Thus ends the Sarga fifty five of Sundarakanda in Ramayana the first poem ever composed in Sanskrit by the first poet sage Valmiki.

||ಓಮ್ ತತ್ ಸತ್||